Για την παγκοσμιοποίηση και τις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες μίλησε ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Στέλιος Κούλογλου, σε συνέντευξη που παραχώρησε στον διαδικτυακό κόμβο «Μεταρρύθμιση».
Καλημέρα κ. Κούλογλου.
Καλημέρα.
Ευχαριστούμε πάρα πολύ που είστε πρόθυμος να απαντήσετε στις ερωτήσεις της «Μεταρρύθμισης» με τίτλο, «οι μεταρρυθμιστές μιλάνε στη “Μεταρρύθμιση”». Δεν ξέρω κατά πόσο είστε μεταρρυθμιστής συνολικά, αλλά τουλάχιστον στην εμπορική σας πορεία ήσαστε μεταρρυθμιστής, τότε που φτιάξατε το tvxs.
Ευχαριστώ. Να μην πω για σας, για το περιοδικό «Μεταρρύθμιση». Παρακολουθώ την αρθρογραφία του. Είναι μια ενδιαφέρουσα παρουσία. Θέλει περισσότερο κατά τη γνώμη μου μεταρρυθμιστικό οίστρο, αλλά δεν πειράζει – σας ανταποδίδω την αμφισβήτηση του δικού μου μεταρρυθμιστικού οίστρου.
Μια και είμαστε στο Στρασβούργο, ήθελα να σας ρωτήσω σε σχέση με τις επιτροπές στις οποίες εργάζεστε. Μια πρώτη ερώτηση: Σε ποια φάση βρίσκεται η παγκοσμιοποίηση; Δεδομένου δε, ότι έρχεται κάποιο χαρτί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τίτλο, «η τιθάσευση της παγκοσμιοποίησης», ποια είναι η γνώμη σας; Χρειάζεται τιθάσευση; Χρειάζεται κατάργηση ή να μείνει όπως είναι;
Νομίζω ότι η παγκοσμιοποίηση είναι ένα αναπόφευκτο φαινόμενο που διευκολύνεται από την εξέλιξη βασικά της τεχνολογίας και νομίζω ότι στην πραγματικότητα κυνηγάμε ανεμόμυλους, αν ξεκινήσουμε μια μεγάλη μάχη εναντίον της παγκοσμιοποίησης. Απ’ την άλλη μεριά υπάρχουν πραγματικά θύματα της παγκοσμιοποίησης κι όπως βλέπουμε και στις ΗΠΑ με την εκλογή του Τραμπ και στην Ευρώπη με την άνοδο της ακροδεξιάς, η παγκοσμιοποίηση έχει πολύ σοβαρές παράπλευρες πολιτικές απώλειες. Άρα θα πρέπει να κοιτάξουμε πώς θα μπορέσουμε να βρούμε αντισταθμιστικά μέτρα στην παγκοσμιοποίηση. Κατά τη γνώμη μου, αυτά τα μέτρα είναι ότι θα πρέπει να κοιτάξουμε, αυτό το 1% που κερδίζει από την παγκοσμιοποίηση, ενώ το 99% γίνεται πιο φτωχό, να αλλάξει. Και σας λέω ένα παράδειγμα: πριν από 4-5 χρόνια…
Συγγνώμη, εννοείτε εντός της Ευρώπης γιατί η παγκοσμιοποίηση έχει προσφέρει για τους κατοίκους εκτός Ευρώπης. Μιλάτε για το 1% στην Ευρώπη.
Και στις ΗΠΑ. Δηλαδή οι πιο ανεπτυγμένες χώρες έχουν πληγεί. Και είναι λογικό το γιατί έχουν πληγεί. Γιατί έρχονται προϊόντα από τις φτωχότερες χώρες τα οποία είναι φτηνότερα και έχουν συντελέσει σε μια αποβιομηχανοποίηση κυρίως της Αμερικής -ορισμένων πολιτειών της Αμερικής- και βεβαίως και της Ευρώπης. Το θέμα είναι πώς το αντιμετωπίζουμε αυτό. Ξαναβάζουμε σύνορα; Κατά τη γνώμη μου αυτό δε γίνεται.
Άρα η μία περίπτωση αποκλείεται.
Ναι. Αυτό που μπορεί να γίνει όμως, είναι να βρούμε αντισταθμιστικά μέτρα. Σας δίνω ένα παράδειγμα: πριν από 4-5 χρόνια, εδώ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ψηφίστηκε ένας νόμος για τη φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. Και μάλιστα, η Άννυ Ποδηματά έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην ψήφισή του. Αυτός ο νόμος δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα. Αν είχε εφαρμοστεί κι όλα αυτά τα λεφτά διοχετεύονταν στην πραγματική οικονομία, για τη βοήθεια του 99%, δε θα είχαμε αυτές τις εξελίξεις που έχουμε στην Ευρώπη – ούτε στην Ουγγαρία, ούτε στη Γαλλία.
Για να θυμίσω λίγο στους θεατές, μιλάτε για το νόμο Τόμπιν για τα χρηματοοικονομικά, όπου μόνο 9 χώρες και η Ελλάδα ψήφισαν μαζί με τη Γερμανία και τη Γαλλία αυτό το φόρο, αλλά μείναν μόνο 9 και ενδεχομένως το πράγμα θα προχωρήσει όταν φύγει η Αγγλία, που είναι κι ο βασικός αντίπαλος αυτού του φόρου.
Ναι, κι όχι μόνο. Θυμάμαι τις φοβερές διακηρύξεις του Προέδρου Ολάντ, που έλεγε ότι «αυτό θα εφαρμοστεί, δεν πρόκειται να κάνουμε πίσω» κλπ. Να λοιπόν μια από τις αιτίες της παταγώδους αποτυχίας…
Μα δεν ψηφίστηκε! Πρέπει να ψηφιστεί από πάνω από 9 κράτη για να γίνει κοινοτικός νόμος. Ο καθένας μόνος του δε μπορεί να τα κάνει αυτά. 9 βρεθήκανε.
Εσείς έχετε μεγάλη πείρα από τους συσχετισμούς δυνάμεων και το πώς παίζεται το παιχνίδι. Πιστεύετε ότι η Γερμανία με τη Γαλλία δεν είχαν τη δυνατότητα να επιβάλλουν την άποψή τους; Την είχαν. Απλώς ούτε οι ηγετικές τάξεις αυτών των χωρών θέλουν το νόμο Τόμπιν γιατί θα έχουν λιγότερα κέρδη.
Ας διαφωνήσουμε. Δεν έχει σημασία τι σκέφτομαι εγώ, αλλά τι λέτε εσείς. Για τις διεθνείς συμφωνίες εμπορίου τι λέτε; Τη CETA, την ΤΤΙΡ, που είναι κομμάτι της παγκοσμιοποίησης, είναι οι πιο μεγάλες συμφωνίες που, αν γίνουν, θα γίνουν ποτέ και η άλλη, η αποτυχούσα μέχρι στιγμής, εμπορική συμφωνία της Αμερικής με τις χώρες της Ασίας – Θα τα παρακολουθήσατε τα θέματα…
Πολύ στενά. Εδώ, στο όνομα της παγκοσμιοποίησης γίνονται ακριβώς τα αντίθετα πράγματα, δηλαδή διευκολύνονται οι μεγάλες κυρίως πολυεθνικές εταιρίες να κάνουν εξαγωγές, και από τη μία πλευρά του Ατλαντικού και από την άλλη, σε βάρος των μικρότερων εταιριών και της τοπικής κουλτούρας, των τοπικών προϊόντων, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Έχουμε μια σειρά από διεθνείς εμπορικές συμφωνίες, όπως είναι η GATT, ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Δε χρειαζόμαστε κι άλλες εμπορικές συμφωνίες οι οποίες στην πραγματικότητα οδηγούν σε μια υποβάθμιση του επιπέδου ζωής των πιο ανεπτυγμένων περιοχών με μεγαλύτερα ποιοτικά στάνταρ όπως είναι η Ευρώπη. Π.χ. με την ΤΤΙΡ, (που είναι η συμφωνία της Ευρώπης με την Αμερική η οποία έχει παγώσει και μένει να δούμε τι θα κάνει ο Τραμπ -ο οποίος είχε εξαγγείλει το πάγωμα όλων αυτών των συμφωνιών και είχε ταχτεί αντίθετος προεκλογικά- κατά πόσο θα τηρήσει αυτήν την υπόσχεσή του), διευκολύνεται η εισαγωγή στην Ευρώπη μεταλλαγμένων προϊόντων – σας λέω τώρα ένα παράδειγμα στον τομέα της Υγείας. Δε χρειαζόμαστε μεταλλαγμένα προϊόντα στην Ευρώπη. Χρειαζόμαστε πιο ποιοτικά προϊόντα. Έτσι πέφτουν τα επίπεδα και κυρίως κατά τη γνώμη μου θα βλάψει την Ευρώπη.
Τέτοια προβλήματα, ας πούμε, δεν είχε και η συμφωνία με τον Καναδά; Η CETA;
Έχει – βέβαια ο Καναδάς είναι μικρότερος εταίρος. Η συμφωνία ψηφίστηκε από το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο -εμείς (η ευρωομάδα της Αριστεράς) είμαστε μειοψηφία, ψηφίσαμε εναντίον- και τώρα θα ψηφιστεί από τα εθνικά κοινοβούλια γιατί είναι μικτός νόμος.
Δηλαδή, στην Ελλάδα, θα εισηγηθείτε η ελληνική κυβέρνηση να ψηφίσει κατά;
Η κυβέρνηση θα ψηφίσει υπέρ της συμφωνίας γιατί είναι τόσο μεγάλα τα συμφέροντα που δε μπορεί αυτή τη στιγμή η Ελλάδα να ξαναπαίξει το ρόλο του χωριού του Αστερίξ. Τον έπαιξε μια φορά το 2015, απέτυχε, τελείωσε, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα – είναι το θέμα που έχουμε εμείς ως ευρωβουλευτές.
Συμπεραίνω λοιπον ότι είστε ένας συντηρητικός μεταρρυθμιστής, δεν είστε ριζοσπάστης…
Από πού το συμπεραίνετε αυτό;
Αστειεύομαι κ. Κούλογλου. Μια τελευταία ερώτηση: έχοντας ζήσει στην Ευρώπη αυτά τα χρόνια που είστε στην Ευρωβουλή και παρακολουθώντας και παλιότερα, ποιες θα ήταν 2-3 σημαντικότατες μεταρρυθμίσεις που πιστεύετε ότι πρέπει να γίνουν στην Ευρώπη σε συνδυασμό με την αποχώρηση της Αγγλίας και με την αύξηση του λαϊκισμού και της ακροδεξιάς;
Νομίζω ότι είναι δύο πράγματα. Το ένα είναι η εμβάθυνση της δημοκρατίας, η προώθηση της συνένωσης, ένα είδος προωθημένου φεντεραλισμού για την Ευρώπη που δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή – αντίθετα, υπάρχει ένα πισωγύρισμα, μια επιστροφή στα στενόμυαλα εθνικά συμφέροντα. Πρέπει αυτό να συνδυαστεί με εμβάθυνση της δημοκρατίας για να μπορούν και οι πολίτες να θεωρούν ότι η Ευρώπη είναι κάτι που τους αφορά πραγματικά και η δεύτερη μεγάλη μεταρρύθμιση, σε επίπεδο ευρωπαϊκής πολιτικής, πρέπει να είναι η αλλαγή της οικονομικής πολιτικής που εφαρμόζεται. Πρέπει να εφαρμοστούν πολιτικές τέτοιες οι οποίες να βοηθήσουν και στην εξισορρόπηση του βορρά με το νότο αντί να μεγαλώνουν οι διαφορές, όπως γίνεται σήμερα, και πρέπει και η οικονομική πολιτική να βοηθήσει τη μεγάλη πλειοψηφία, έτσι ώστε να μην έχουμε φαινόμενα ανόδου της ακροδεξιάς, τα οποία θεωρώ ότι σήμερα αντιμετωπίζονται πολύ επιπόλαια από τις ηγετικές τάξεις – χάνει η ακροδεξιά τις εκλογικές αναμετρήσεις και το ξεχνάμε για 4-5 χρόνια. Η επόμενη φορά, το 2022 δεν είναι τόσο μακρυά. Αν δεν αντιμετωπιστεί η δημαγωγία της Λεπέν, αν της δώσουμε έδαφος για δημαγωγία, φοβάμαι ότι το 2022 θα είναι πολύ αργά.
Με αυτά τα δεδομένα, η εμβάθυνση, την οποία προτείνετε για την ΟΝΕ, θα έχει χώρο για την Ελλάδα; Γιατί απ’ ότι είμαι σε θέση να γνωρίζω, θα είναι πολύ σκληρά τα μέτρα που θα μπουν. Εννοώ ότι θα γίνει εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας κι άλλο στο θέμα των οικονομικών – αν προχωρήσουμε βέβαια. Η Ελλάδα αντέχει αντικειμενικά σ’ ένα τέτοιο strayjacket; Σ’ ένα στενό και οργανωμένο σύστημα που απευθύνεται κυρίως σε οργανωμένες και λειτουργικές κοινωνίες; Με αυτή τη διοίκηση -δε θέλω να σας θίξω-, με αυτό το πολιτικό προσωπικό -τις γνώσεις τους εννοώ- και την κοινωνία της, και τα πανεπιστήμια της, αντέχει η Ελλάδα σ’ ένα τέτοιο σύστημα;
Μα δεν υπάρχει μεγαλύτερη εκχώρηση της οικονομικής αυτοτέλειας από αυτό που ζούμε σήμερα. Θέλω να πω, ότι, ναι, πρέπει να υπάρξει με την προϋπόθεση φυσικά ότι θα υπάρξουν συγχρόνως μηχανισμοί πραγματικής εξισορρόπησης των τρομερών ανισοτήτων ανάμεσα στο βορρά και στο νότο, οι οποίες αυξάνονται αυτή τη στιγμή. Το ερώτημα είναι, θα θελήσει ποτέ το Βερολίνο, κατά κάποιον τρόπο να μπει στον κόπο να μοιραστεί τα κέρδη του -με την καλή έννοια να μοιραστεί-, να θεωρήσει και το ίδιο ότι μακροπρόθεσμα συμφέρει τη Γερμανία μια δυνατή κι ενωμένη παρά μια διαιρεμένη Ευρώπη; Αυτό είναι το ουσιαστικό θέμα.
Ευχαριστώ πάρα πολύ. Πολύ αισιόδοξη η τελευταία σας θέση, όσον αφορά το Βερολίνο και τις διαθέσεις του και όσο αφορά τις δυνατότητες τις δικές μας, ως χώρα, ως πολιτικό προσωπικό και ως μεταρρυθμιστική διάθεση.
Ελπίζω να πάτε καλά. Είμαι αισιόδοξος από τη φύση μου.
Όταν κλείσω θα μου πείτε και την πραγματικότητα.
Θα σας την πω και τώρα. Αυτή την εποχή είμαι ένας αισιόδοξος σε απόγνωση.
https://www.youtube.com/watch?v=B6j5qjc3BO8
18.5.2017