Σε επίκαιρη ερώτηση που υπέβαλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ο ευρωβουλευτής Κώστας Χρυσόγονος σχετικά με προκλητικές δηλώσεις του προέδρου της Τουρκίας κ. Τ. Ερντογάν για την εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάννης (1923), αλλά και σε συναφείς ερωτήσεις που υπέβαλε ο Κύπριος ευρωβουλευτής Τάκης Χατζηγεωργίου και 5 ακόμη Έλληνες ευρωβουλευτές (Ε. Βόζενμπεργκ-Βρυωνίδη, Ν. Ανδρουλάκης, Ν. Μαριάς, Γ. Επιτήδειος και Λ. Φουντούλης) απάντησε o αρμόδιος Επίτροπος για τη Διεύρυνση Γιοχάνες Χαν. Με αφορμή τις δηλώσεις του προέδρου της Τουρκίας σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας της Τουρκίας (29.09.2016), καθώς και σε ακροατήριο κοινοταρχών στην Άγκυρα, ότι ο ίδιος μετανιώνει που η Τουρκία αναγκάστηκε να παραχωρήσει τα νησιά του Αιγαίου στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της Συνθήκης της Λωζάννης, ο Κώστας Χρυσόγονος επισήμανε ότι η παραπάνω στάση του κ Ερντογάν αντίκειται ευθέως στις Συνθήκες και τις θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ.
Στο πλαίσιο αυτό, κάλεσε την Επιτροπή να τοποθετηθεί για το αν η αμφισβήτηση των ελληνοτουρκικών συνόρων από τον κ. Ερντογάν συνάδει προς την ιδιότητα της Τουρκίας ως υποψήφιας για ένταξη στην ΕΕ. Επιπλέον ζήτησε από την Επιτροπή να διευκρινίσει σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί, προκειμένου η Τουρκία να υποχρεωθεί να επιδείξει σεβασμό στις διεθνείς συνθήκες που καθορίζουν τα σύνορα της.
Στην απάντησή της η Επιτροπή επικαλέστηκε την ετήσια έκθεσή της για την Τουρκία. Στη βάση αυτή τόνισε ότι η Τουρκία πρέπε να δεσμευτεί κατηγορηματικά για την ανάπτυξη σχέσεων καλής γειτονίας και για την ειρηνική επίλυση των διαφορών σύμφωνα με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Παρατήρησε μάλιστα ότι η Τουρκία θα μπορούσε, εφόσον χρειάζεται, να προσφύγει για τα ζητήματα αυτά στο Διεθνές Δικαστήριο.
Ιδιαίτερη σημασία έχει ότι η Επιτροπή εξέφρασε εκ νέου τη σοβαρή ανησυχία της για αυτή τη στάση. Κάλεσε συνεπώς την Τουρκία να αποφύγει κάθε είδους απειλή ή αιτία προστριβής ή ενέργειες σε βάρος κρατους-μέλους της ΕΕ, που βλάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας και την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών. Ο αρμόδιος Επίτροπος υπογράμμισε τέλος, ότι δηλώσεις που επηρεάζουν αρνητικά τις σχέσεις καλής γειτονίας πρέπει να αποφεύγονται. Ωστόσο απέφυγε να απαντήσει συγκεκριμένα σχετικά με τις ενέργειες που προτίθεται να προβεί, προκειμένου η Τουρκία να υποχρεωθεί να επιδείξει σεβασμό στις διεθνείς συνθήκες, που καθορίζουν τα σύνορα της με κράτη–μέλη της ΕΕ.
Ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης του Κ. Χρυσόγονου και της απάντησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:
Ερώτηση: Σε δηλώσεις του την Πέμπτη 29.09.2016 ο κ. Ερντογάν αμφισβήτησε τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923 και ειδικότερα το καθεστώς των ελληνικών νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση , στις σχέσεις της με τον υπόλοιπο κόσμο η Ένωση συμβάλλει στην ειρήνη και την ασφάλεια, καθώς και στην αυστηρή τήρηση του διεθνούς δικαίου. Σύμφωνα εξάλλου με το άρθρο 49 της ίδιας Συνθήκης κάθε ευρωπαϊκό κράτος, το οποίο σέβεται τις αξίες που αναφέρονται στο άρθρο 2 και δεσμεύεται να τις προάγει, μπορεί να ζητήσει να γίνει μέλος της Ένωσης. Ερωτάται η Επιτροπή:
1. H αμφισβήτηση των ελληνοτουρκικών συνόρων από τον κ. Ερντογάν συνάδει προς την ιδιότητα της χώρας του ως υποψήφιας για ένταξη στην Ένωση;
2. Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί η Επιτροπή προκειμένου η Τουρκία να υποχρεωθεί να επιδείξει σεβασμό στις διεθνείς συνθήκες, τις οποίες έχει υπογράψει και καθορίζουν τα σύνορα της με κράτη – μέλη της Ένωσης;
Απάντηση: Στην ετήσια έκθεσή της για την Τουρκία, η Επιτροπή υπενθύμιζε, ότι σύμφωνα με το πλαίσιο διαπραγμάτευσης και προηγούμενα συμπεράσματα του Συμβουλίου, το Συμβούλιο επανέλαβε ότι η Τουρκία πρέπε να δεσμευτεί κατηγορηματικά για την ανάπτυξη σχέσεων καλής γειτονίας και για την ειρηνική επίλυση των διαφορών σύμφωνα με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, προσφεύγοντας, εφόσον χρειάζεται, στο Διεθνές Δικαστήριο. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ εξέφρασε εκ νέου σοβαρή ανησυχία και κάλεσε την Τουρκία να αποφύγει κάθε είδους απειλή ή ενέργεια κατά κράτους μέλους ή αιτία προστριβής ή ενέργειες που βλάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας και την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών.
Πρέπει να αποφεύγονται δηλώσεις που επηρεάζουν αρνητικά τις σχέσεις καλής γειτονίας.
27.12.2016
